欧美一级免费欧美精品,91久久精品午夜一区二区,国产精品亚洲综合网站,国产中文在线观看
清熱劑
對(duì)
清熱劑
的源代碼
跳轉(zhuǎn)到:
導(dǎo)航
,
搜索
編輯這個(gè)頁(yè)面須要登錄或更高權(quán)限!
您剛才的請(qǐng)求只有這個(gè)用戶組的用戶才能使用:
自動(dòng)確認(rèn)用戶
如果您還沒(méi)有登錄請(qǐng)
登錄
后重試。A+醫(yī)學(xué)百科是一個(gè)開(kāi)放式網(wǎng)站,修改本站大部分內(nèi)容僅須要
花10秒鐘時(shí)間創(chuàng)建一個(gè)賬戶
。 如果您已經(jīng)登錄,本頁(yè)面可能是受保護(hù)的內(nèi)容。如果您認(rèn)為有修改的必要,請(qǐng)
聯(lián)系本站管理人員
。
條目源代碼:
'''清熱劑'''(Heat-clearing prescriptions),以[[清熱藥]]為主組成的[[方劑]]的統(tǒng)稱。有[[清熱瀉火]]、[[清熱燥濕]]、[[清熱解毒]]、[[清營(yíng)涼血]]、[[清解]][[暑熱]]、清退[[虛熱]]等作用。主治[[里熱證]]。 ==分類和適應(yīng)證== 里熱證有[[外感]][[六淫]],入里[[化熱]]和內(nèi)傷[[七情]],[[五志化火]]之分。[[病邪]][[傳變]]、病情變化,多不相同,且患者體質(zhì)各異,因此[[清熱劑]]可分為清熱瀉火劑(含[[清氣]]分[[實(shí)熱]]劑及[[清臟腑熱]]劑)、清熱燥濕劑、氣血兩清劑、清營(yíng)涼血?jiǎng)?、清熱解毒?含[[拔毒]]提膿、去腐蝕腐外用劑)、清解暑熱劑、清退虛熱劑7類,廣泛用治[[外感溫病]],熱入[[氣分]],[[高熱]]煩渴,[[臟腑]]諸[[熱證]];[[濕溫]][[暑溫]]初起及濕蒸熱蘊(yùn)諸證;[[溫邪]]入營(yíng),[[氣血兩燔證]];熱入營(yíng)血,[[斑疹]]吐[[衄]];火毒[[瘡瘍]],[[癰疽]][[癤]]疔,[[肺癰]][[腸癰]],[[瘰疬]][[流痰]],[[痔漏]],癌腫,耳、鼻、喉、眼火毒為患;暑熱煩渴,[[暑濕]]吐瀉;溫邪[[傷陰]],[[夜熱]]早涼,[[陰虛發(fā)熱]],[[骨蒸勞]]熱等證。 ==使用注意事項(xiàng)== 首先辨[[清熱]]證的[[虛實(shí)]],[[實(shí)熱證]]宜苦寒直折,清熱瀉火,若屬虛熱,則宜[[涼血]]除蒸,甘寒[[養(yǎng)陰]];再分熱證真假,如[[熱深厥深]],[[真熱假寒]],才可使用清熱劑。為避免[[寒熱]][[格拒]],可采用寒藥[[溫服]]法,若[[陰盛格陽(yáng)]],[[真寒假熱]],絕不可妄投清熱劑。熱為[[陽(yáng)邪]],易耗傷陰液,應(yīng)配合養(yǎng)陰[[生津]]之品,以顧護(hù)[[陰液]]。清熱劑藥性多寒涼且易[[傷陽(yáng)]]敗胃,故不宜多服久用,以免損傷脾胃。服用清熱劑宜食清淡食物和清涼飲料,忌食辛辣油膩黏膩之品。 [[分類:中醫(yī)]][[分類:方劑]] ==常用清熱劑== '''常用清熱劑''' {| class="wikitable" | width="10%" align="left" valign="top" | 方名 | width="20%" align="left" valign="top" | 來(lái)源 | width="10%" align="left" valign="top" | 組成 | width="20%" align="left" valign="top" | 功效 | width="20%" align="left" valign="top" | 主治 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[白虎湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[傷寒論]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[石膏]] [[知母]] [[甘草]] [[粳米]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱生津]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[陽(yáng)明]][[氣分]]熱盛,[[壯熱面赤]],[[煩渴引飲]],汗出[[惡熱]],[[脈洪大]]有力或滑數(shù) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[白虎加人參湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒論》 | width="10%" align="left" valign="top" | 石膏 知母 甘草 粳米 [[人參]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱]][[益氣生津]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[津氣]]兩傷,汗多,[[身熱]]而渴,背微[[惡寒]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[竹葉石膏湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒論》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[竹葉]] 石膏 [[半夏]] [[麥冬]] 人參 甘草 粳米 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱生津,[[益氣]]和胃 | width="20%" align="left" valign="top" | [[傷寒]][[溫?zé)醈],[[暑病]]之后,余熱未清,氣津兩傷 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[梔子豉湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒論》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[梔子]] [[豆豉]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱除煩 | width="20%" align="left" valign="top" | 傷寒[[表邪]]已解,身熱未凈,[[煩躁]]懊惱[[不得眠]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[內(nèi)疏黃連湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[素問(wèn)病機(jī)氣宜保命集]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 梔子 [[連翹]] [[薄荷]] 甘草 [[黃芩]] [[黃連]] [[桔梗]] 大黃 [[當(dāng)歸]] [[白芍]] [[木香]] [[檳榔]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱瀉火]],調(diào)暢[[氣機(jī)]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[熱病]]嘔噦[[氣逆]],[[發(fā)熱]][[心煩]];[[癰疽]][[里熱]][[實(shí)證]];心脾積熱,瞼內(nèi)結(jié)實(shí),[[睛高突起]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉白散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[小兒藥證直訣]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[地骨皮]] [[桑白皮]] 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉肺清熱,[[止咳平喘]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[肺熱咳嗽]],甚則[[氣急]]欲喘,[[皮膚]]蒸熱,日[[晡]]尤甚 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加減瀉白散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[醫(yī)學(xué)發(fā)明]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮 地骨皮 粳米 甘草 [[青皮]] [[陳皮]] [[五味子]] 人參 [[茯苓]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肺[[順氣化痰]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[肝火犯肺]],上氣[[咳逆]]陣作 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加味瀉白散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[醫(yī)宗金鑒]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮 地骨皮 [[生甘草]] 麥冬 知母 [[川貝母]] 桔梗 黃芩 薄荷 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清肺化痰]][[止咳]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[肺經(jīng)]]火盛,[[小兒肺炎]]喘嗽 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[桑白皮湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[景岳全書(shū)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮 半夏 [[蘇子]] [[杏仁]] [[貝母]] 黃芩 黃連 [[山梔]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肺[[瀉火]],化痰止咳 | width="20%" align="left" valign="top" | [[痰熱咳嗽]],肺熱[[頓咳]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[消渴]]方 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[丹溪心法]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連末 [[天花粉]]末 [[生地黃]] [[藕]]汁 [[人乳汁]] [[姜汁]] [[蜂蜜]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱[[潤(rùn)肺]],[[生津]]止渴 | width="20%" align="left" valign="top" | 上消證,肺熱津傷,[[口渴]]多飲 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清肺飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[證治匯補(bǔ)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 茯苓 黃芩 桑白皮 麥冬 [[車(chē)前子]] 梔子 [[木通]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清瀉]]肺熱,通[[利水]]道 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺熱壅盛之[[癃閉]],[[小便]]涓滴不暢 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃芩清肺飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[證治準(zhǔn)繩]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芩 梔子 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肺熱,利小便 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺熱[[小便不利]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清音丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[玄參]] 桔梗 [[山豆根]] [[胖大海]] 薄荷 [[硼砂]] [[金果欖]] [[射干]] 黃連 [[金銀花]] 麥冬 [[訶子]] [[錦燈籠]] 黃芩 梔子 川貝母 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱潤(rùn)肺,生津止渴 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺胃熱盛,[[咽喉腫痛]],音啞[[聲嘶]],[[口干舌燥]];[[肺陰]]虧虛之[[虛火]][[咽痛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[青果丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[青果]] 金銀花 黃芩 山豆根 玄參 白芍 麥冬 桔梗 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火,[[潤(rùn)燥]]利咽 | width="20%" align="left" valign="top" | [[乳蛾]],[[喉痹]],[[喉瘖]]屬肺[[胃火]]盛、[[火邪]]熏蒸或[[風(fēng)熱]]邪毒上攻者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[枇杷清肺飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 人參 [[枇杷葉]] 甘草 黃連 桑白皮 [[黃柏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肺瀉火,[[燥濕]][[解毒]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[粉刺]]、[[酒皶鼻]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[辰砂定痛散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[朱砂]] [[煅石膏]] [[胡黃連]] [[冰片]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱解毒]]止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[鼻疳]],[[局部灼熱]]焮痛(外敷) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[辛夷清肺飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[辛夷]] 生甘草 石膏 知母 梔子 黃芩 枇杷葉 [[升麻]] [[百合]] 麥冬 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肺通竅,泄熱散結(jié) | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)熱或[[濕熱]]郁積聚肺經(jīng),久而生成[[鼻息肉]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[退赤散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[審視瑤函]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮 甘草 [[丹皮]] 黃芩 天花粉 桔梗 [[赤芍]] [[歸尾]] [[瓜蔞仁]] 麥冬 | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄肺熱,[[活血]][[消瘀]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[白睛溢血]]屬肺經(jīng)火盛者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮 [[澤瀉]] 黑玄參 麥冬 甘草 黃芩 [[旋覆花]] [[菊花]] 地骨皮 桔梗 茯苓 | width="20%" align="left" valign="top" | 清瀉[[肺火]],[[利濕]]明目 | width="20%" align="left" valign="top" | [[白澀癥]],目晴干澀不爽,[[畏光]][[羞明]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉肺湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桑白皮 黃芩 地骨皮 知母 麥冬 桔梗 | width="20%" align="left" valign="top" | 清瀉肺熱 | width="20%" align="left" valign="top" | [[金疳]]、[[白膜侵睛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉肺飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[眼科]]纂要》 | width="10%" align="left" valign="top" | 石膏 赤芍 黃芩 桑白皮 [[枳殼]] 木通 連翹 [[荊芥]] [[防風(fēng)]] 梔子 [[白芷]] [[羌活]] 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清瀉肺熱,[[祛風(fēng)]][[涼血]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[暴風(fēng)客熱]],[[天行赤眼]],暴翳 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[龍膽瀉肝湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[醫(yī)方集解]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[龍膽草]] 黃芩 梔子 澤瀉 木通 車(chē)前子 當(dāng)歸 生地黃 [[柴胡]] 生甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[瀉肝]][[膽實(shí)]]火,清[[下焦]]濕熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 肝膽實(shí)火上擾,[[頭痛目赤]],[[脅痛]][[口苦]],[[耳聾]][[耳腫]];或[[濕熱下注]],[[陰癢]][[陰腫]],筋瘺[[陰汗]],[[小便淋濁]],婦人濕熱[[帶下]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[銀花解毒湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[瘍科心得集]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[銀花]] [[紫花地丁]] [[犀角]] [[赤茯苓]] 丹皮 連翹 黃連 [[夏枯草]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清瀉肝膽,利濕解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | [[肝膽濕熱]]上蒸型[[耳癤]]、[[耳瘡]],有黃色滲液 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉青丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《小兒藥證直訣》 | width="10%" align="left" valign="top" | 龍膽草 山梔 大黃 羌活 防風(fēng) [[川芎]] 當(dāng)歸 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清肝瀉火]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[肝經(jīng)]]郁火,[[目赤]][[腫痛]],煩躁易怒;小兒急驚,熱盛[[抽搐]];[[蟹睛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黛蛤散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[青黛]] [[海蛤殼]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱化痰]] | width="20%" align="left" valign="top" | 肝火犯肺,[[頭暈]][[耳鳴]],[[咳痰]]帶血,[[咽喉不利]],[[胸脅]]作痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[涼驚丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[嬰童百問(wèn)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 龍膽草 防風(fēng) [[鉤藤]] 青黛 黃連 [[牛黃]] 冰片 [[麝香]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝瀉火[[鎮(zhèn)靜]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[小兒感冒]]挾驚 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 千金[[龍膽湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[千金要方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 龍膽草 鉤藤 赤芍 黃芩 生甘草 柴胡 茯苓 桔梗 [[蜣螂]] 大黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉肝 | width="20%" align="left" valign="top" | 小兒[[壯熱]]抽搐,[[口干]][[面赤]],[[角弓反張]],亦治[[驚癇]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[左金丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《丹溪心法》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 [[吳茱萸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝瀉火,[[降逆止嘔]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[肝火犯胃]],胸脅[[脹痛]],嘈雜[[吞酸]],[[嘔吐]]口苦,[[脘痞]][[噯氣]];[[肝火上炎]],[[綠風(fēng)內(nèi)障]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[蘇葉黃連湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[溫?zé)峤?jīng)緯]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 [[蘇葉]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清肝]]和胃,降逆止嘔 | width="20%" align="left" valign="top" | 肝熱[[妊娠嘔吐]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加味溫膽湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 陳皮 [[姜半夏]] 茯苓 麥冬 [[枳實(shí)]] [[竹茹]] 黃連 [[燈心草]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱和胃 | width="20%" align="left" valign="top" | [[胃熱嘔吐]],食入即吐,吐物酸臭 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[化肝煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《景岳全書(shū)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 青皮 陳皮 [[芍藥]] 丹皮 梔子 澤瀉 貝母 | width="20%" align="left" valign="top" | [[疏肝]]泄熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 怒氣傷肝,氣逆動(dòng)火,脅痛脹滿,[[煩熱]][[吐血]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[柴胡清肝湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[生地]] 當(dāng)歸 白芍 川芎 柴胡 黃芩 山梔 天花粉 防風(fēng) [[牛蒡子]] 連翹 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝解郁 | width="20%" align="left" valign="top" | [[肝火]]熾盛,發(fā)為癰疽[[瘡瘍]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瓜蔞]][[牛蒡]]湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 瓜萎 牛蒡子 天花粉 黃芩 陳皮 梔子 [[皂角刺]] 青皮 金銀花 柴胡 甘草 連翹 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝泄熱 | width="20%" align="left" valign="top" | [[乳癰]]初起 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉熱]]湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[外科]]全生集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃芩 連翹 [[當(dāng)歸尾]] 木通 生甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄肝熱 | width="20%" align="left" valign="top" | [[熱毒熾盛]],[[脫囊]],[[陰囊]]破爛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清肝蘆薈丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 當(dāng)歸 生地 白芍 川芎 黃連 [[海粉]] [[牙皂]] [[甘草節(jié)]] [[昆布]] [[蘆薈]] 青皮 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝解郁,[[養(yǎng)血]][[舒筋]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[筋瘤]],瘤體堅(jiān)而色紫,[[青筋]]盤(pán)曲 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[梔子清肝湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[類證治裁]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 梔子 丹皮 柴胡 當(dāng)歸 赤芍 茯苓 川芎 牛蒡子 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄肝火,[[化痰]]散結(jié) | width="20%" align="left" valign="top" | 肝火旺盛,頸前[[癭瘤]]輕度或中度腫大 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 梔子清肝湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[雜病源流犀燭]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[山梔子]] [[菖蒲]] 柴胡 當(dāng)歸 丹皮 牛蒡子 黃芩 黃連 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝泄火 | width="20%" align="left" valign="top" | 肝經(jīng)風(fēng)熱[[燥火]],耳內(nèi)生瘡,熱癢疼痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[散腫潰堅(jiān)湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[薛氏醫(yī)案]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 柴胡 升麻 龍膽草 黃芩 甘草 桔梗 昆布 歸尾 白芍 黃柏 [[葛根]] 黃連 [[三棱]] 木香 瓜蔞根 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝經(jīng)濕熱,活血軟堅(jiān) | width="20%" align="left" valign="top" | 肝旺火熾,[[瘰疬]]實(shí)證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 清肝引經(jīng)湯 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 當(dāng)歸 白芍 生地 丹皮 梔子 甘草 黃柏 [[川楝子]] [[茜草]] [[白茅根]] [[牛膝]] | width="20%" align="left" valign="top" | 疏肝清熱,引血下行 | width="20%" align="left" valign="top" | 肝經(jīng)郁火,行經(jīng)吐[[衄]],血色鮮紅,心煩易怒 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清肝解郁湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 當(dāng)歸 生地 白芍 川芎 陳皮 姜半夏 貝母 青皮 [[茯神]] [[遠(yuǎn)志]] 蘇葉 生山梔 木通 甘草 [[香附]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝解郁,[[行滯]]散結(jié) | width="20%" align="left" valign="top" | 肝脾氣郁,痰[[熱結(jié)]]滯,瘰疬結(jié)核,[[乳房]]結(jié)塊 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃連膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 當(dāng)歸尾 黃柏 生地黃 [[姜黃]] [[麻油]] [[黃蠟]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火解毒,活血[[消腫]]止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)熱毒邪侵襲之耳癤,耳瘡,[[鼻瘡]](外用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[奇授藿香丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[藿香]]枝葉 雄[[豬膽汁]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄[[膽熱]],利濕通竅 | width="20%" align="left" valign="top" | 膽腑郁熱,[[鼻淵]],[[頭痛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[萬(wàn)金膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《眼科纂要》 | width="10%" align="left" valign="top" | 荊芥 防風(fēng) [[川連]] [[文蛤]] [[銅綠]] [[苦參]]根 薄荷 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火 | width="20%" align="left" valign="top" | [[瞼弦赤爛]]偏熱重者(外用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[竹葉瀉經(jīng)湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《原機(jī)啟微》 | width="10%" align="left" valign="top" | 柴胡 梔子 羌活 升麻 甘草 黃芩 黃連 大黃 茯苓 赤芍 澤瀉 [[草決明]] 車(chē)前子 [[淡竹葉]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清心]]利濕 | width="20%" align="left" valign="top" | [[漏睛]]屬心脾濕熱者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[八寶眼藥]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《中華人民共和國(guó)[[藥典]]》(1977) | width="10%" align="left" valign="top" | [[爐甘石]] ?冰片 [[珍珠]] 硼砂 麝香 [[熊膽]] [[荸薺]]粉 [[海螵蛸]] 朱砂 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火,明目[[退翳]] | width="20%" align="left" valign="top" | 漏睛,[[赤脈傳睛]],[[胬肉攀睛]],[[花翳白陷]],[[凝脂翳]],蟹睛癥,宿翳,[[化學(xué)性眼外傷]]屬[[火熱]]熾盛者(點(diǎn)眼用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[石決明散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[普濟(jì)方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[石決明]] 草決明 羌活 山梔子 大黃 荊芥 [[木賊]] [[青葙子]] 芍藥 麥冬 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱[[平肝]],退翳明目 | width="20%" align="left" valign="top" | [[圓翳內(nèi)障]]屬肝熱上擾者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[荸薺退翳散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[中醫(yī)眼科學(xué)]]講義》(1980) | width="10%" align="left" valign="top" | 硼砂 冰片 麝香荸薺 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱明目]]退翳 | width="20%" align="left" valign="top" | 宿翳(點(diǎn)眼用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 退云散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《眼科臨癥錄》 | width="10%" align="left" valign="top" | 甲組藥:[[冰香散]] 制甘石 乙組藥:黃柏 黃連 黃苓 防風(fēng) [[蟬衣]] 白芷 羌活 薄荷 川芎 [[白菊花]] 荊芥 當(dāng)歸 大黃 赤芍 連翹 [[木賊草]] 丙組藥:海螵蛸 荸薺粉 冰片 犀黃 珠粉 熊膽 淡[[硇砂]] 朱砂 [[蕤仁]]霜 麝香(先將乙組藥煎湯取汁,再溶入甲組藥,曬干,磨至極精細(xì),最后加入丙組藥,制成后裝入玻璃小管內(nèi)密封) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火,明目退翳 | width="20%" align="left" valign="top" | [[白睛青藍(lán)]],花翳白陷,凝脂翳,[[混睛障]],宿翳,[[風(fēng)輪赤豆]]屬肝熱熾盛者(點(diǎn)眼用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 退紅良方 | width="20%" align="left" valign="top" | 《中醫(yī)眼科學(xué)講義》(1964) | width="10%" align="left" valign="top" | 龍膽草 焦山梔 連翹 [[桑葉]] [[甘菊]]花 [[密蒙花]] 黃芩 生地 草決明 夏枯草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱涼肝,明目退翳 | width="20%" align="left" valign="top" | [[赤膜下垂]],[[血翳包睛]]屬肝經(jīng)風(fēng)熱、[[血熱]]壅滯者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 澀化丹 | width="20%" align="left" valign="top" | 《眼科[[六經(jīng)]]法要》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[赤石脂]] 甘石 薄荷 [[僵蠶]] [[麻黃]] [[北細(xì)辛]] [[蔓荊子]] 龍膽草 [[紫草]] 黃連 蘆薈 [[草烏]] [[空青]] [[珊瑚]] 上[[血竭]] 珍珠 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝涼血,明目退翳 | width="20%" align="left" valign="top" | 赤膜下垂,血翳包睛(點(diǎn)眼用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 點(diǎn)眼秦皮煎 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[圣濟(jì)總錄](méi)]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[秦皮]] 黃連 升麻 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱明目 | width="20%" align="left" valign="top" | 聚[[星翳]]、花翳白陷(水煎點(diǎn)眼) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉肝散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[銀海精微]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 玄參 大黃 黃芩 知母 桔梗 車(chē)前子 龍膽草 羌活 當(dāng)歸 [[芒硝]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝瀉肺,退翳明目 | width="20%" align="left" valign="top" | 花翳白陷屬熱熾腑實(shí)者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[四順清涼飲子]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 當(dāng)歸身 龍膽草 黃芩 [[桑皮]] 車(chē)前子 生地黃 赤芍 枳殼 甘草 [[熟大黃]] 防風(fēng) 川芎 川連 木賊 羌活 柴胡 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 凝脂翳,[[黃液上沖]]屬[[里熱熾盛]]者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 還陰[[救苦湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《原機(jī)啟微》 | width="10%" align="left" valign="top" | 升麻 [[蒼術(shù)]] [[甘草梢]] 桔梗 柴胡 防風(fēng) 羌活 [[細(xì)辛]] 藁木 川芎 當(dāng)歸尾 黃連 黃芩 黃柏 生地 知母 連翹 紅花 龍膽草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[瀉火解毒]],[[涼血散]]結(jié) | width="20%" align="left" valign="top" | [[火疳]],真睛破損屬心肺[[熱毒]]者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[龍腦煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《普濟(jì)方》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[龍腦]] 秦皮 防風(fēng) 細(xì)辛 甘草 黃連(煎湯取汁入蜂蜜) | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉熱瀉火,退翳明目 | width="20%" align="left" valign="top" | 火疳(點(diǎn)眼用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 洗肝煎 | width="20%" align="left" valign="top" | 《銀海精微》 | width="10%" align="left" valign="top" | 大黃 梔子 防風(fēng) 薄荷 川芎 當(dāng)歸 羌活 甘草 蜂蜜 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱平肝 | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)輪赤豆屬肝熱者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[朱砂煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《中醫(yī)眼科學(xué)講義》(1964) | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃柏 秦皮 細(xì)辛 白芷 [[乳香]] 朱砂 冰片 蜂蜜 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱明目 | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)輪赤豆,白膜侵睛(滴眼用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[抑陽(yáng)酒連散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《原機(jī)啟微》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生地黃 [[獨(dú)活]] 黃柏 防風(fēng) 知母 蔓荊子 [[前胡]] 羌活 白芷 生甘草 黃芩 [[寒水石]] 梔子 黃連 [[防己]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱除濕,[[疏風(fēng)]]明目 | width="20%" align="left" valign="top" | [[瞳神緊小]],[[瞳神干缺]]屬[[風(fēng)濕]]夾熱者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[經(jīng)效散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 柴胡 犀角 赤芍 歸尾 大黃 連翹 甘草梢 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱解表]],活血化痰 | width="20%" align="left" valign="top" | 熱毒熾盛,真睛破損 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉腦湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 防風(fēng) 車(chē)前子 木通 [[茺蔚子]] 茯苓 熟大黃 玄參 [[元明粉]] 桔梗 黃芩 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝通腑,[[破血]]利水 | width="20%" align="left" valign="top" | 熱熾腑實(shí),肝膽火盛,真睛破損 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉肝湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 地骨皮 玄參 車(chē)前子 元明粉 茺蔚子 大黃 知母 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肝瀉火 | width="20%" align="left" valign="top" | 蟹睛癥屬肝經(jīng)火盛者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉心]]導(dǎo)[[赤湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《小兒藥證直訣》 | width="10%" align="left" valign="top" | 木通 生地 黃連 甘草 燈心草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清心泄熱 | width="20%" align="left" valign="top" | [[心火上炎]],舌上[[糜爛]],[[小便短赤]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉心湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[金匱要略]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 大黃 黃連 黃芩 | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉火解毒,燥濕泄痞 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切[[實(shí)熱]]火證,[[高熱]]煩躁,目赤,[[吐血衄血]],[[口舌生瘡]],濕熱[[黃疸]],[[癰腫]][[下利]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[涼心散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃柏 青黛 硼砂 [[人中白]] [[風(fēng)化硝]] 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清心泄熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 心火上炎,口舌生瘡,心煩不安,小便短赤 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加味導(dǎo)赤散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 生成黃 木通 淡竹葉 金銀花 甘草 黃連 黃芩 連翹 牛蒡子 玄參 桔梗 薄荷 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清利濕熱]] | width="20%" align="left" valign="top" | 脾不[[化濕]],濕熱熏蒸,口內(nèi)[[紅腫]]糜爛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清熱甘露飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生地黃 麥冬 [[石斛]] 知母 黃芩 枇杷葉 石膏 甘草 [[茵陳]] 燈芯 | width="20%" align="left" valign="top" | 清心瀉火,佐以[[養(yǎng)陰]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[心經(jīng)]]郁熱,小心[[疳證]],口舌生瘡,[[小便赤澀]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[涼營(yíng)清氣湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[喉痧]]證治概要》 | width="10%" align="left" valign="top" | 山梔 石膏 黃連 黃芩 生地 赤苓 [[燈芯草]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄心脾積熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 實(shí)熱上攻,口舌生瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃連清心飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[沈氏尊生書(shū)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 生地黃 當(dāng)歸 甘草 人參 [[酸棗仁]] 茯神 遠(yuǎn)志 [[蓮子肉]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清心安神]],[[健脾]]攝精 | width="20%" align="left" valign="top" | [[心火]]獨(dú)亢,神浮擾精[[夢(mèng)遺]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清胃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[蘭室秘藏]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生地 歸身 丹皮 黃連 升麻 | width="20%" align="left" valign="top" | 清[[胃瀉]]火,[[涼血止血]] | width="20%" align="left" valign="top" | 胃有[[積熱]],牙齒痛引頭疼;[[牙齦]]潰爛;[[牙宣]][[出血]];唇舌頰腮腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加味清胃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[張氏醫(yī)通]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生地 丹皮 當(dāng)歸 黃連 連翹 犀角 升麻 生甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清胃瀉火,涼血止血 | width="20%" align="left" valign="top" | [[胃熱]]熾盛,[[齒衄]]齦腫 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清胃解毒湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 升麻 黃連 丹皮 生地 黃芩 石膏 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼營(yíng)[[滋陰]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[水痘]]毒熱重證,壯熱煩渴,水痘密集 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[竹茹湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《木事方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 竹茹 半夏 [[干姜]] 甘草 [[生姜]] [[大棗]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[清胃降逆]] | width="20%" align="left" valign="top" | 胃中積熱上沖,[[食已即吐]],[[口臭]]而渴 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[藿連湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[幼幼集成]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 川連 [[厚樸]] 藿香 生葛 大棗 | width="20%" align="left" valign="top" | 清胃除熱止嘔 | width="20%" align="left" valign="top" | 小兒胃熱,嘔吐不止 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[玉女煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《景岳全書(shū)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 石膏 [[熟地]] 麥冬 知母 牛膝 | width="20%" align="left" valign="top" | 清胃滋陰 | width="20%" align="left" valign="top" | 胃熱陰虛,頭痛,[[牙痛]],[[牙齦出血]];消渴,[[消谷善饑]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[龍眼]][[白鹽方]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[龍眼肉]] 白鹽 | width="20%" align="left" valign="top" | [[降火]]解毒,涼血養(yǎng)血 | width="20%" align="left" valign="top" | [[虛火牙痛]](貼[[牙齦痛]]處) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉黃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《小兒藥證直訣》 | width="10%" align="left" valign="top" | 藿香葉 山梔仁 石膏 甘草 防風(fēng) | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉脾胃伏火 | width="20%" align="left" valign="top" | 脾胃伏火,[[口瘡]],口臭,[[脾熱]]弄石 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清熱瀉脾散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 山梔 [[生石膏]] 黃芩 黃連 生地 赤苓 燈芯 | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄心脾積熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 心脾積熱,[[鵝口瘡]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[二辛煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 生石膏 細(xì)辛 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱[[鎮(zhèn)痛]] | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)熱牙痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[牙疼]]散 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[蓽芨]] 細(xì)辛 [[高良姜]] [[白胡椒]] 白芷 冰片 薄荷 [[雄黃]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱辟穢,散火止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[齲齒]](外用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[瀉脾除熱飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《銀海精微》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃芪]] 防風(fēng) 茺蔚子 桔梗 大黃 黃芩 車(chē)前子 芒硝 黃連 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱除濕祛風(fēng) | width="20%" align="left" valign="top" | 胬肉攀睛屬脾骨[[實(shí)火]]者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清脾散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 薄荷葉 升麻 山梔仁 赤芍 枳殼 陳皮 黃芩 藿香葉 防風(fēng)石膏 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[燥濕化痰]],泄熱清肝 | width="20%" align="left" valign="top" | 原患[[針眼]],余邪未清,脾胃[[伏熱]],不時(shí)上攻[[胞瞼]],針眼反復(fù)發(fā)作,但諸癥不重 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 清胃散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 山梔仁 枳殼 梔子 石膏 [[川黃連]] 陳皮 連翹 歸尾 芥穗 黃芩 防風(fēng) 生甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱散結(jié)]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[胞生痰核]],胞瞼[[硬結(jié)]],外皮色微紅 |} <center>[[清熱燥濕]]劑</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[二妙散]](丸) | width="20%" align="left" valign="top" | 《丹溪心法》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏 蒼術(shù) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕 | width="20%" align="left" valign="top" | 濕熱[[走注]],[[筋骨疼痛]];濕熱下注,足膝痿軟,紅腫[[熱痛]];帶下[[濕瘡]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[三妙丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[醫(yī)學(xué)正傳]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏 蒼術(shù) [[川牛膝]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕 | width="20%" align="left" valign="top" | 濕熱下注,[[兩腳麻木]],如火烙之熱 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[四妙丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[成方便讀]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[川黃]]柏 [[薏苡仁]] 蒼術(shù) 川牛膝 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱利濕]] | width="20%" align="left" valign="top" | 濕熱下注,兩腳麻痿腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加味二妙散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《丹溪心法》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏 蒼術(shù) 當(dāng)歸 牛膝 防己 [[萆薢]] [[龜版]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,通利[[筋脈]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[濕熱浸淫]],氣血不運(yùn),四肢痿軟,[[下肢]]麻木,或足脛熱氣上騰 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[香連丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[和劑局方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 木香 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱化濕]],[[行氣]][[止痢]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[濕熱痢疾]],[[胸膈痞悶]],[[赤白痢]]下,[[腹痛]][[里急]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[臟連丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 公豬[[大腸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清化濕熱 | width="20%" align="left" valign="top" | [[大腸濕熱]],[[腸風(fēng)下血]],[[痔瘡]]出血,血色鮮紅;日久不止,[[肛門(mén)]][[墜痛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[芍藥湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《保命集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 芍藥 黃芩 甘草 黃連 大黃 檳榔 當(dāng)歸 木香 [[肉桂]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕解毒,止痢[[調(diào)氣]][[行血]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[濕熱痢]],腹痛[[便膿血]],[[赤白相兼]],[[里急后重]],[[肛門(mén)灼熱]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[白頭翁湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒論》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[白頭翁]] 黃柏 黃連 秦皮 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,[[涼血解毒]] | width="20%" align="left" valign="top" | 痢熱,腹痛,里急后重,肛門(mén)灼熱,[[瀉下]]膿血,赤多白少 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[連理湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《張氏醫(yī)通》 | width="10%" align="left" valign="top" | 人參 [[白術(shù)]] 干姜 甘草 黃連 茯苓 | width="20%" align="left" valign="top" | 燥濕止痢,[[溫中補(bǔ)虛]],調(diào)氣化滯 | width="20%" align="left" valign="top" | [[休息痢]],[[下痢]]時(shí)發(fā)時(shí)止,日久難愈,倦怠[[嗜臥]],臨廁腹痛里急,[[大便]]夾有黏液或見(jiàn)赤色 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 白頭翁加[[阿膠]]甘草湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《金匱要略》 | width="10%" align="left" valign="top" | 白頭翁 黃柏 黃連 秦皮 阿膠 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,[[涼血止痢]],養(yǎng)血滋陰 | width="20%" align="left" valign="top" | [[血虛熱]]痢傷絡(luò),產(chǎn)后血虛下痢 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[開(kāi)噤散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[醫(yī)學(xué)心悟]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 人參 黃連 [[石菖蒲]] [[丹參]] [[石蓮子]] 茯苓 陳皮 [[冬瓜子]] 陳米 [[荷葉蒂]] | width="20%" align="left" valign="top" | 泄熱和胃,辛苦通降 | width="20%" align="left" valign="top" | [[噤口痢]],濕熱疫毒蘊(yùn)結(jié)腸中,下痢[[胸悶]],[[嘔逆]][[不食]],口氣穢臭 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[駐車(chē)丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《千金要方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 阿膠 當(dāng)歸 干姜 | width="20%" align="left" valign="top" | [[養(yǎng)陰清熱]]。燥濕止痢 | width="20%" align="left" valign="top" | [[久痢]][[傷陰]],痢下赤白膿血或下鮮血黏稠,臍腹[[灼痛]],[[虛坐努責(zé)]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連[[理中湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證因脈治》 | width="10%" align="left" valign="top" | 人參 白術(shù) 干姜 甘草 黃連 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,益氣止痢 | width="20%" align="left" valign="top" | 大下痢脈沉,微[[昏睡]],下痢多者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[蛇床子散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[蛇床子]] 苦參 百部 [[明礬]] [[花椒]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,殺蟲(chóng)止帶 | width="20%" align="left" valign="top" | 帶下陰癢(坐浴用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[塌癢湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[外科正宗]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[鶴虱]]草 苦參 [[威靈仙]] 當(dāng)歸尾 [[狼毒]] 蛇床子 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,解毒殺蟲(chóng),[[祛風(fēng)止癢]] | width="20%" align="left" valign="top" | 陰癢(外洗用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[珍珠散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[中醫(yī)婦科學(xué)]]》(1979) | width="10%" align="left" valign="top" | 珍珠 青黛 雄黃 黃柏 [[兒茶]] 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,解毒[[止癢]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[外陰瘙癢]],皮膚破損者(外搽用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[苦參湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《瘍科心得集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 苦參 蛇床子 白芷 銀花 菊花 黃柏 [[地膚子]] 大菖蒲 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,祛風(fēng)殺蟲(chóng) | width="20%" align="left" valign="top" | 陰癢,[[陰蝕]],[[牛皮癬]],[[麻風(fēng)]]等(外洗用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[三黃洗劑]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 大黃 黃柏 黃芩 [[苦參片]] 醫(yī)用[[石炭酸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,止癢[[收澀]] | width="20%" align="left" valign="top" | 一切[[皮膚科]]急性病主[[癤病]]有紅腫焮癢出水者(外洗用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 解毒[[洗劑]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《許履和外科[[醫(yī)案]][[醫(yī)話]]集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏水(20%,100亳升)[[白礬]] 雄黃 [[甘油]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,解毒止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 急性皮膚病,局部紅腫焮癢出水(外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏霜 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃柏液]] [[硬脂酸]] [[石蠟油]] 甘油脂 凡士木 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱止癢]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[皮炎]],[[濕疹]](外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[顛倒散洗劑]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《實(shí)用中醫(yī)[[外科學(xué)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[硫磺]] 生大黃 [[石灰]]水 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 皮炎,[[瘙癢]]證(外洗用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 紫連膏 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃柏 生地黃 當(dāng)歸 紫草 冰片 [[凡士林]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,涼血活血 | width="20%" align="left" valign="top" | [[旋耳瘡]]日久,[[血虛生風(fēng)]][[化燥]](外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連油[[混懸液]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃連粉]] [[蓖麻油]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 旋耳瘡見(jiàn)紅腫焮痛,瘙癢出水者(外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連油 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃連素]]片 麻油 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 濕疹,[[唇風(fēng)]](外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 皮酯膏 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 青黛 黃柏 煅石膏 煙膏 凡士林 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,殺蟲(chóng)止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 濕疹,[[肛門(mén)瘙癢]],[[頑癬]],[[神經(jīng)性皮炎]](外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | 皮枯膏 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 青黛 黃柏 煅石膏 煙膏 [[枯礬]] 凡士林 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,殺蟲(chóng)止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 各種慢性皮膚病(外擦用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[爛耳散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[穿心蓮]]粉 豬膽汁 枯礬 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,斂濕去膿 | width="20%" align="left" valign="top" | [[膿耳]]?。ㄍ獠劣茫?|- | width="10%" align="left" valign="top" | [[紅棉散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[外科方外奇方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[煅龍骨]] 枯礬 海螵蛸 胭脂 飛丹 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱燥濕,斂濕去膿 | width="20%" align="left" valign="top" | [[聤耳]],又名膿耳病,肝膽濕熱,[[耳道流膿]](外擦用) |} <center>氣血兩清劑</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[清瘟敗毒飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[疫疹一得]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生石膏 烏犀角 真川連 梔子 桔梗 黃芩 知母 赤芍 玄參 連翹 甘草 丹皮 竹葉 小生地 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼血瀉火 | width="20%" align="left" valign="top" | [[瘟疫]]熱毒,[[氣血兩燔]],高熱煩躁,大渴引飲,咽痛,頭痛,或發(fā)斑吐衄,[[舌絳]][[唇焦]];[[接觸性皮炎]],[[藥物性皮炎]],[[紅斑狼瘡]]而熱毒熾盛者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 涼營(yíng)清氣湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《喉痧證治概要》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角尖 鮮石斛 生石膏 鮮生地 薄荷葉 生甘草 黃連 [[焦梔子]] [[牡丹皮]] [[赤芍藥]] 玄參 連翹殼 鮮竹葉 [[茅根]] [[蘆根]] 金汁 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清氣涼營(yíng)]],瀉火解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | [[疫喉]]痧,邪在氣營(yíng),痧疹密布,壯熱煩躁,甚則[[譫妄]],咽喉腫痛腐爛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[化斑湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[溫病條辨]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 石膏 知母 生甘草 玄參 犀角 白粳米 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清氣]]涼血 | width="20%" align="left" valign="top" | [[溫病]]氣血兩燔,發(fā)熱發(fā)斑 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀角散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《千金要方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角 黃連 茵陳 升麻 山梔子 | width="20%" align="left" valign="top" | 清心瀉火,涼血解毒,利濕退黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘟疫[[時(shí)毒]],內(nèi)陷[[營(yíng)血]],邪人心包,身目悉黃之[[急黃]]癥;[[熱痹]][[化火]][[傷津]],[[關(guān)節(jié)痛]]劇,入夜尤甚 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀角解毒飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 牛蒡子 犀角 [[荊芥穗]] 防風(fēng) 連翹 金銀花 赤芍 生甘草 川黃連 生地黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 疏風(fēng)解毒,涼血[[化瘀]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[赤游風(fēng)]],頭面四肢皮膚赤熱而腫,色若涂丹,游走不定 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[化毒丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[小兒衛(wèi)生總微論方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角 黃連 桔梗 玄參 薄荷 大黃 青黛 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[疏風(fēng)清熱]],解毒涼營(yíng) | width="20%" align="left" valign="top" | 火毒上攻,小兒[[囟填]]或[[解顱]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀地清絡(luò)飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《重訂[[通俗傷寒論]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角 丹皮 連翹 [[竹瀝]] [[桃仁]] 鮮生地 生赤芍 [[生姜汁]] 鮮茅根 鮮[[菖蒲汁]] [[燈心]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清氣涼營(yíng),[[開(kāi)竅]][[通瘀]] | width="20%" align="left" valign="top" | 熱在氣營(yíng),[[邪閉]][[心包]],身熱心煩,甚則[[神昏]][[譫語(yǔ)]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 清胃解毒湯 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 升麻 黃連 丹皮 生地黃 黃芩 石膏 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱涼營(yíng)解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 水痘毒熱重證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀角消毒飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《張氏醫(yī)通》 | width="10%" align="left" valign="top" | 防風(fēng) 牛蒡子 荊芥 犀角 銀花 甘草 連翹 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱涼血]],[[疏風(fēng)散]]邪 | width="20%" align="left" valign="top" | 氣血兩燔,[[痘瘡]]發(fā)疔,胃熱[[咽腫]][[便秘]] |} <center>[[清營(yíng)涼血]]劑</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[清營(yíng)湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《溫病條辨》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角 生地黃 [[元參]] 竹葉卷心 麥冬 丹參 黃連 銀花 連翹 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清營(yíng)]]透熱,養(yǎng)陰活血 | width="20%" align="left" valign="top" | 溫病[[邪熱]]傳入[[營(yíng)分]],身熱[[夜甚]],神煩少寐,時(shí)有譫語(yǔ),口渴或不渴,[[斑疹]]隱隱 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清宮湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《溫病條例》 | width="10%" align="left" valign="top" | 元參心 [[蓮子心]] 竹葉卷心 連翹心 犀角尖 連心麥冬 | width="20%" align="left" valign="top" | 清心解毒,養(yǎng)陰生津 | width="20%" align="left" valign="top" | 溫病誤汗,液傷邪陷,心包受邪,發(fā)熱昏譫 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀角地黃湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《千金要方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角 生地 丹皮 赤芍 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼血散瘀 | width="20%" align="left" valign="top" | 溫病[[熱入血分]],熱甚動(dòng)血或[[蓄血]][[發(fā)狂]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀角大青湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《張氏醫(yī)通》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角 [[大青葉]] 玄參 升麻 黃連 黃芩 黃柏 梔子 生甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼血消斑 | width="20%" align="left" valign="top" | 斑出火盛,狂悶難透 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清涼甘露飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 犀角[[銀柴胡]] 茵陳 石斛 枳殼 麥冬 甘草 生地 黃芩 知母 枇杷葉 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱涼血,潤(rùn)燥生津 | width="20%" align="left" valign="top" | 繭蜃高突堅(jiān)硬,或損破流血,或積熱生痰,或渴證久作 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[四生散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《銀海精微》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生地 生薄荷 生[[艾葉]] 生當(dāng)歸 [[樸硝]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱涼血,消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 眼疾[[胞腫如桃]] |} <center>清熱解毒劑</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[仙方活命飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[校注婦人良方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[穿山甲]] 皂角刺 當(dāng)歸尾 生甘草 金銀花 赤芍 乳香 沒(méi)藥 防風(fēng) 天花粉 陳皮 貝母 白芷 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫潰堅(jiān),[[活血止痛]] | width="20%" align="left" valign="top" | 癰疽[[腫瘍]]初起,熱毒壅聚,[[氣滯血瘀]],局部紅腫焮痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[五味消毒飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 金銀花 [[野菊花]] [[蒲公英]] 紫花地丁 [[天葵子]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消散[[疔瘡]] | width="20%" align="left" valign="top" | 火毒結(jié)聚的[[癰瘡]][[癤腫]]疔毒,濕熱帶下,[[產(chǎn)后發(fā)熱]],熱毒上攻所致耳瘡目疾 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 清熱消炎片 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 蒲公英 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡瘍[[陽(yáng)證]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[銀黃片]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 金銀花 黃芩 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡瘍陽(yáng)證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 銀花[[甘草湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科十法》 | width="10%" align="left" valign="top" | 金銀花 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清火解毒]] | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡湯熱毒、[[燒傷]]或瘡面[[感染]]時(shí)洗滌用 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[連翹敗毒散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 連翹 荊芥 防風(fēng) 柴胡 升麻 桔梗 甘草 川芎 牛蒡子 紅花 當(dāng)歸尾 [[蘇木]] 天花粉 羌活 獨(dú)活 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,化痰活血 | width="20%" align="left" valign="top" | [[木舌]]腫硬,[[發(fā)頤]]初腫,癰疽初發(fā) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[化斑解毒湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 玄參 知母 石膏 牛蒡子 [[人中黃]] 黃連 升麻 連翹 甘草 淡竹葉 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,[[滋陰降火]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[三焦]]風(fēng)熱上攻,[[丹毒發(fā)]]斑 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 犀[[黃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《中醫(yī)眼科學(xué)講義》(1964) | width="10%" align="left" valign="top" | 西月石粉 冰片 麝香 犀黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,明目退翳 | width="20%" align="left" valign="top" | [[椒瘡]],[[粟瘡]],火疳,白澀癥,[[聚星障]],赤障下垂,血翳包晴 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[犀黃丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科全生集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 牛黃 麝香 乳香 沒(méi)藥 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,[[化瘀散結(jié)]],[[活血祛瘀]],消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[乳癖]],[[乳疬]],乳巖,瘰疬,骨核,疔毒[[惡瘡]],[[走黃]]陷證,流注及[[癌癥]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 犀黃[[醒消丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科全生集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 牛黃 麝香 乳香 沒(méi)藥 黃米飯 雄精 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,散結(jié)[[消癰]] | width="20%" align="left" valign="top" | 癰湯膿成未潰,局部紅腫熱痛;巖、瘰疬等證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清營(yíng)退腫膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 大黃 鞭蓉葉 黃芩 黃柏 [[花粉]] [[滑石]] 東丹 凡士林 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[骨折]],[[軟組織損傷]]初期;瘡瘍焮熱作痛(外用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃連解毒湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[外臺(tái)秘要]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃芩 黃柏 梔子 | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉火解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切實(shí)熱火毒,三焦熱盛之證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[芩連二母丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芩 黃連 知母 貝母 當(dāng)歸 白芍 [[羚羊角]] 生地 熟地 [[蒲黃]] 地骨皮 川芎 生甘草 [[側(cè)柏葉]] | width="20%" align="left" valign="top" | 抑火滋陰解毒,養(yǎng)血涼血[[通脈]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[血瘤]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清熱消毒散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 山梔 連翹 當(dāng)歸 芍藥 生地 銀花 川芎 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 消熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切癰疽陽(yáng)證,腫痛發(fā)熱作渴 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[梔子金花丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《全國(guó)[[中藥]]成藥處方集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 梔子 黃芩 大黃 黃柏 天花粉 知母 黃連 金銀花 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,通腑瀉熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺胃熱盛,葉血[[衄血]];口舌生瘡;牙痛咽腫;感染發(fā)熱;[[大便秘結(jié)]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[桔梗湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒論》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桔梗 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,排膿消癰 | width="20%" align="left" valign="top" | [[肺癰]],咳[[吐膿血]],腥臭[[胸痛]],[[氣喘]]身熱,煩渴喜飲,慢性乳蛾 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[桔梗白散]](原名[[白散]]) | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒論》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桔梗 貝母 [[巴豆]] | width="20%" align="left" valign="top" | 峻驅(qū)肺膿,[[溫下]]寒實(shí),滌談開(kāi)結(jié) | width="20%" align="left" valign="top" | 肺癰[[潰膿期]],[[心下硬滿]]疼痛,喘[[不得臥]],大便秘結(jié),[[寒實(shí)結(jié)胸]]證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[葦莖湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《千金要方》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[鮮蘆根]] 薏苡仁 [[冬瓜仁]] 桃仁 | width="20%" align="left" valign="top" | 清肺化痰,[[逐瘀排膿]] | width="20%" align="left" valign="top" | 肺癰[[成癰期]],[[咳嗽]]氣急,吐痰腥臭 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 如金[[解毒散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《景岳全書(shū)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桔梗 生甘草 黃芩 黃連 黃柏 山梔 | width="20%" align="left" valign="top" | 降火解毒,清肺消癰 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺癰成癰期,咳痰腥臭 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加味桔梗湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)學(xué)心語(yǔ)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 桔梗 生甘草 貝母 [[橘紅]] 銀花 薏苡仁 [[葶藶子]] [[白芨]] | width="20%" align="left" valign="top" | 排膿解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺癰潰膿期,咳吐大量膿血痰,腥臭異常,胸中[[煩滿]]而痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[沙參]][[清肺湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[北沙參]] [[生黃芪]] [[太子參]] [[合歡皮]] 白芨 生甘草 桔梗 薏苡仁 冬瓜仁 | width="20%" align="left" valign="top" | [[益氣養(yǎng)陰]],清肺化痰,解毒排膿 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺癰恢復(fù)期,熱[[退咳]]輕,膿血漸少,痰液清稀,或見(jiàn)胸脅[[隱痛]],難以久臥,[[自汗]][[盜汗]],低燒[[潮熱]],心煩[[咽干]],形體[[消瘦]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[大黃牡丹湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《金匱要略》 | width="10%" align="left" valign="top" | 大黃 丹皮 桃仁 冬瓜仁 芒硝 | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉熱破瘀,散結(jié)消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | [[腸癰]]初起,[[少腹]]腫痞[[拒按]],善屈右足蜷臥,[[牽引]]則痛劇 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[紅藤煎]]劑 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[紅藤]] 紫花地丁 乳香 沒(méi)藥 大黃 連翹 玄胡 丹皮 甘草 金銀花 | width="20%" align="left" valign="top" | 通腑清熱,[[行瘀]]止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 腸癰膿未成,或膿已成而未潰破 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 紅藤[[敗醬湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 紅藤 [[敗醬草]] 紫花地丁 大黃 丹皮 蒲公英 金銀花 連翹 黃芩 黃柏 桃仁 乳香 沒(méi)藥 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消癥散結(jié) | width="20%" align="left" valign="top" | [[盆腔炎]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 錦紅湯 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 紅藤 蒲公英 生大黃 制[[川樸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,行氣通腑,活血消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | [[腸癰腹痛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[薏苡附子敗醬散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《金匱要略》 | width="10%" align="left" valign="top" | 薏苡仁 [[附子]] 敗醬草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消癰排膿 | width="20%" align="left" valign="top" | 腸癰膿已成者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[四妙勇安湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[驗(yàn)方新編]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 玄參 當(dāng)歸 銀花 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,活血止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[脫疽]],熱毒熾盛,患肢黯紅微腫灼熱,潰料腐臭,疼痛劇烈 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[顧步湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[外科真詮]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芪 石斛 當(dāng)歸 牛膝 人參 紫花地丁 生甘草 金銀花 菊花 蒲公英 | width="20%" align="left" valign="top" | 益氣養(yǎng)陰,清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 熱毒型脫疽 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清心藥]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 當(dāng)歸 丹皮 川芎 赤芍 生地黃 黃芩 黃連 連翹 梔子 桃仁 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,[[祛瘀消腫]] | width="20%" align="left" valign="top" | 開(kāi)放性骨折,[[關(guān)節(jié)脫位]]及軟組織損傷 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[普濟(jì)消毒飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[東垣試效方]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芩 黃連 橘紅 甘草 玄參 柴胡 桔梗 連翹 [[板藍(lán)根]] [[馬勃]] 牛蒡子 薄荷 僵蠶 升麻 | width="20%" align="left" valign="top" | 疏風(fēng)散邪,清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | [[大頭瘟]]。風(fēng)熱[[疫毒]]之邪,壅于上焦,發(fā)于頭面,[[惡寒發(fā)熱]],頭面紅腫焮痛,其他一切瘡瘍陽(yáng)證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[六應(yīng)丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 珍珠 牛黃 [[蟾酥]] [[腰黃]] 冰片 [[公丁香]] | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒消炎,退腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 咽喉腫痛及癰[[癤]]蟲(chóng)咬 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[玉鑰匙]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[三因極一病證方論]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 焰硝 硼砂 片腦 [[白僵蠶]] | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉熱解毒,[[清咽]]利喉 | width="20%" align="left" valign="top" | 急喉瘖,聲嘶,語(yǔ)音難出,喉痹喉痛,[[吞咽困難]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[梅花點(diǎn)舌丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科全生集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 沒(méi)藥 硼砂 熊膽 乳香 血竭 [[葶藶]] 大冰片 [[沉香]] 蟾酥 麝香 珍珠 朱砂 牛黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 疔毒惡瘡,[[無(wú)名腫毒]],癰癤紅腫,咽喉腫痛(外用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[潤(rùn)喉片]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 甘草粉 硼砂 [[食鹽]] [[玄明粉]] 酸梅 荸薺粉 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱潤(rùn)燥,[[解毒利咽]] | width="20%" align="left" valign="top" | 肺經(jīng)郁熱,乳蛾腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[沆瀣丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《幼幼集成》 | width="10%" align="left" valign="top" | 川芎 大黃 黃芩 黃柏 滑石 [[黑丑]](炒)薄荷 檳榔 枳殼 連翹 赤芍 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,瀉下 | width="20%" align="left" valign="top" | 小兒渾身壯熱,口舌瘡瘍,十種火丹,諸般抽搐 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[鐵笛丸]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 訶子 麥冬 茯苓 [[瓜蔞皮]] 貝母 甘草 桔梗 [[鳳凰衣]] 玄參 青果 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒化痰,潤(rùn)肺利咽 | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)熱侵襲之急喉瘖;氣滯血瘀痰凝或[[肺脾氣虛]],[[肺腎陰虛]]之慢喉瘖 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 清咽下癬湯 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 元參 桔梗 甘草 牛蒡子 貝母 瓜蔞 射干 [[馬兜鈴]] 荊芥 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,利咽消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | [[麻疹]]熱毒攻喉,咽喉腫痛,[[聲音嘶啞]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清咽利膈湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 連翹 梔子 黃芩 薄荷 牛蒡子 防風(fēng) 荊芥 玄明粉 玄參 金銀花 大黃 黃連 桔梗 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 泄熱解毒,利咽消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 邪熱傳里,肺胃熱盛,咽喉腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[神仙活命湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[白喉]]治法抉微》 | width="10%" align="left" valign="top" | 龍膽草 玄參 黃柏 板藍(lán)根 瓜蔞皮 石膏 白芍 馬兜鈴 甘草山梔 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,養(yǎng)陰利咽 | width="20%" align="left" valign="top" | 白喉 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 眼珠灌膿方 | width="20%" align="left" valign="top" | 《中醫(yī)眼科學(xué)講義》(1964) | width="10%" align="left" valign="top" | [[生軍]] 瓜蔞仁 生石膏 玄明粉 枳實(shí) 梔子 夏枯草 銀花 黃芩 花粉 竹葉 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 凝脂翳,黃液上沖 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[羚羊角飲子]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 羚羊角 犀角 防風(fēng) 桔梗 茺蔚子 玄參 知母 大黃 草決明 甘草 黃芩 車(chē)前子 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱瀉火解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 黃液上沖 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[通脾瀉胃湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視瑤函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 麥冬 茺蔚子 知母 車(chē)前子 石膏 防風(fēng) 黃芩 [[天冬]] 熟大黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 黃液上沖 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 銀花解毒湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《龐氏經(jīng)驗(yàn)方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 銀花 蒲公英 炙[[桑枝]] 龍膽草 花粉 黃芩 大黃 蔓荊子 枳殼 | width="20%" align="left" valign="top" | 泄肝解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 混睛障 |} <center>清熱解毒劑(外用類)</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[魚(yú)腥草]]液 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 魚(yú)腥草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | [[耳痛]],[[耳內(nèi)流膿]](滴耳),耳聾耳鳴屬[[熱證]]者([[穴位注射]]) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[麝香散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[喉癥]]全科紫珍集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 麝香 冰片 黃連末 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,芳香辟穢,散結(jié)消瘤 | width="20%" align="left" valign="top" | [[喉瘤]],[[耳蕈]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[七葉一枝花]] [[酒精]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 七葉一枝花 75%酒精 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 耳痛,耳內(nèi)流膿 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 耳靈散 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 冰片 玄明粉 硼砂 硇砂 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,收斂去濕 | width="20%" align="left" valign="top" | 膿耳,耳瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[硇砂散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 硇砂 [[輕粉]] 冰片 雄黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 清火解毒,干枯收斂,[[除濕]]消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 鼻息肉 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 明礬散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[中醫(yī)]]耳鼻科學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 明礬 [[甘遂]] [[白降丹]] 雄黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 清火解毒,腐蝕收斂 | width="20%" align="left" valign="top" | 鼻息肉 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[四黃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃芩 黃柏 大黃 滑石 五味子 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | [[鼻頭]]紅赤或[[鼻孔]]糜爛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[珠黃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 人中白 馬勃粉 青黛[[孩兒茶]] 玄明粉 硼砂 薄荷 黃連 牛黃 [[珍珠末]] [[梅片]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫利咽 | width="20%" align="left" valign="top" | 風(fēng)熱侵襲,喉內(nèi)灼痛,急喉瘖癥 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 珠黃散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《和劑局方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 珍珠 [[西黃]](即牛黃) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,生肌斂瘍 | width="20%" align="left" valign="top" | 咽喉腫痛、腐爛,[[牙疳]],口舌破碎 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[冰硼散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[煅硼砂]] 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 瀉火止痛,解毒消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 心脾積熱,口瘡[[口糜]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 冰硼散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 玄明粉 朱砂 硼砂 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,化痰利喉 | width="20%" align="left" valign="top" | 咽喉腫痛,急喉瘖,[[喉風(fēng)]],口舌生瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 玉匙散 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 玄明粉 腰黃 [[天蟲(chóng)]] 炒月石 | width="20%" align="left" valign="top" | 散[[風(fēng)化]]痰,解毒消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | [[咽喉]]口舌腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 川硝散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 川硝 [[紫雪丹]] 鹽 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 心脾積熱,[[舌腫]]木硬 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 牛桔湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[醫(yī)門(mén)補(bǔ)要]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 牛蒡子 桔梗 薄荷 葛根 [[象貝]] 柴胡 甘草 枳殼 | width="20%" align="left" valign="top" | 祛風(fēng)散邪,瀉火解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 小兒鵝口瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[冰麝散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃柏 甘草 [[鹿角霜]] 玄明粉 明礬 硼砂 冰片 麝香 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛,[[化腐]]生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | 實(shí)熱亢盛,牙齦潰爛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[錫類散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[金匱翼]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[象牙]]屑 珍珠 青黛 冰片 [[壁錢(qián)]] 牛黃 [[人指甲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,去腐生新 | width="20%" align="left" valign="top" | 咽喉腐爛,唇舌腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 養(yǎng)陰[[生肌散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 牛黃 黃柏 龍膽草 雄黃 青黛 甘草 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,養(yǎng)陰生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | 口瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[柳花散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏 青黛 肉桂 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛,祛腐生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | [[虛火上炎]],口舌生瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[紅眼藥]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 朱砂 生月石 制爐甘石 海螵蛸 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 腐蝕[[胬肉]],解毒明目 | width="20%" align="left" valign="top" | 胬肉攀睛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[擦藥]]方 | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視遙函》 | width="10%" align="left" valign="top" | 血竭 乳香 沒(méi)藥 輕粉 [[密陀僧]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[風(fēng)赤瘡痍]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[立勝煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《中醫(yī)眼科學(xué)講義》(1964) | width="10%" align="left" valign="top" | 川連 黃柏 秦皮 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,明目止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 黃液上沖 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[一綠散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《審視遙函》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[芙蓉葉]] 生地黃 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | [[眼胞]]赤腫如桃 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[膽汁二連膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《眼病的[[辨證]] [[論治]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 川連 胡黃連 [[牛膽汁]] 蜂蜜 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,明目止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 暴風(fēng)客熱,天行赤眼,赤脈傳睛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 穿心蓮[[眼膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《全國(guó)中草藥新醫(yī)療法展覽會(huì)資料匯編》 | width="10%" align="left" valign="top" | 穿心蓮濃縮液 [[新潔爾滅]][[無(wú)水羊毛脂]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼血消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 凝脂翳,[[電光性眼炎]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[千里光]][[眼藥水]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)院制劑》修訂本 | width="10%" align="left" valign="top" | 千里光 [[蒸餾水]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒止痛,涼血消腫明目 | width="20%" align="left" valign="top" | 暴風(fēng)客熱,金疳,白澀癥,赤膜下垂,血翳包睛,瞳神緊小,瞳神干缺 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[化鐵丹眼水]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 雄雞化骨 [[川椒]] ?[[砂仁]] ?風(fēng)化硝 ?古銅錢(qián) ?新繡花針 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 椒瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃連西瓜霜眼藥水]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《中醫(yī)眼科學(xué)》(1980) | width="10%" align="left" valign="top" | [[硫酸]] 黃連素 [[西瓜霜]] 月石 硝苯汞 蒸餾水 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 椒瘡,粟瘡,赤脈傳睛,暴風(fēng)客熱,天行赤眼,金疳,白澀癥,赤膜下垂,血翳包睛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芩眼藥水 | width="20%" align="left" valign="top" | 《臨床[[眼科學(xué)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芩 [[乙醇]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 瞳神緊小,瞳神干缺,花翳白陷,凝脂翳 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 珠黃散 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[珍珠粉]] 西黃 朱砂 麝香 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,明目退翳 | width="20%" align="left" valign="top" | 火疳,白膜侵睛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[紫歸油]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科證治》 | width="10%" align="left" valign="top" | 紫草 當(dāng)歸 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼血燥濕 | width="20%" align="left" valign="top" | 唇風(fēng)癥,[[口唇]]干裂出血 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[蜂房湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[圣濟(jì)]]錄總》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[蜂房]] [[淡豆鼓]] [[蜀椒]](去目) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,祛腐止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 齲齒牙痛(含漱) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[細(xì)辛散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 細(xì)辛 [[蓽茇]] 白芷 青鹽 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[齒齦腫痛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 青吹石散 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 煅石膏 煅人中白 青黛 薄荷 黃柏 川連 煅月石 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 口舌咽喉碎痛之[[疳瘡]]及[[乳頭破碎]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[如意金黃散]]膏 | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[南星]] 蒼術(shù) 甘草 白芷 花粉 厚樸 陳皮 黃柏 姜黃 大黃(或加凡士林調(diào)為[[膏劑]]) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,[[祛瘀]]除濕,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切癰瘍瘡癤,初起見(jiàn)紅腫熱痛,屬陽(yáng)證者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏溶液24% | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃柏片]] [[硼酸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 癰疽瘡瘍潰后,膿腐不脫,疼痛不止,瘡口難斂 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏[[搽劑]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏溶液 麻油 [[單硬脂酸甘油酯]] 十二烷[[磺酸鈉]] [[吐溫]][[尼泊金]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,潤(rùn)膚止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切[[皮膚病]]糜爛,[[結(jié)痂]],滲液不多者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[三黃膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 東丹 黃柏 黃芩 大黃 滑石 凡士林 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,涼血消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 損傷初起[[瘀血]]內(nèi)留或局部見(jiàn)紅腫熱痛者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 四黃散膏 | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 黃柏 大黃 黃芩 (或加凡士林調(diào)為膏劑) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[創(chuàng)傷感染]]及陽(yáng)癰局部紅腫熱痛者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[五黃散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[黃丹]] 黃連 黃芩 黃柏 大黃 乳香 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,化瘀止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[挫傷]]熱毒腫痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連膏 | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃連 當(dāng)歸 黃柏 生地 姜黃 麻油 黃蠟 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,潤(rùn)燥止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡瘍陽(yáng)證,臭[[疳]],鼻瘡干燥腫痛,水火[[燙傷]],[[乳頭]]碎痛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[紫金錠]](又名[[玉樞丹]]) | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[片玉心書(shū)]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 雄黃 朱砂 麝香 [[五倍子]] [[紅芽大戟]](去蘆) [[山慈姑]](洗去皮毛) [[續(xù)隨子]]肉(去油) | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒散結(jié),消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[瘡毒]]腫瘍,蛇蟲(chóng)諸毒,[[霍亂痧]]脹,瘟疫喉風(fēng),[[驚風(fēng)]][[癲狂]],蛇犬[[咬傷]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[青黛散]]膏 | width="20%" align="left" valign="top" | 《實(shí)用中醫(yī)外科學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 青黛 石膏 滑石 黃柏(或加凡士林制成膏劑) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,[[收濕]]止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切皮膚病,焮腫癢痛出水 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[青蛤散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 青黛 蛤粉 石膏 輕粉 黃柏 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,收斂去濕 | width="20%" align="left" valign="top" | 臭疳紅腫糜爛有滲液 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[九黃丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 制乳香 制沒(méi)藥 [[川貝]] 石膏 紅開(kāi) 腰黃 朱砂 炒月石 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒消瘀,提膿去腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切癰疽已潰,膿出不暢,[[腫脹](méi)]疼痛,腐肉不脫 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[苦參子膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[苦參子]]仁 凡士林 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒蝕疣 | width="20%" align="left" valign="top" | 疣贅 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[扁平疣]]外洗方 | width="20%" align="left" valign="top" | 成都中醫(yī)研究所方 | width="10%" align="left" valign="top" | 鮮[[馬齒莧]] 蒼術(shù) 蜂房 白芷 細(xì)辛 蛇床子 苦參 陳皮 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒蝕疣 | width="20%" align="left" valign="top" | 扁平疣 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[神燈照法]]方 | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="20%" align="left" valign="top" | 朱砂 雄黃 血竭 沒(méi)藥 麝香 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒活血消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 癰疽輕證(制成藥捻點(diǎn)燃熏煙) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[玉露散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《實(shí)用中醫(yī)外科學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 芙蓉葉(加凡士林則為膏劑) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,消腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切瘡瘍陽(yáng)證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[太乙膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 玄參 白芷 歸身 肉桂 赤芍 大黃 生地 [[土木鱉]] [[阿魏]] 輕粉 槐[[柳枝]] [[血余]] 東丹 乳香 沒(méi)藥 麻油 | width="20%" align="left" valign="top" | 清火解毒,[[活血散]]瘀,消腫生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切瘡瘍已潰或未潰者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 小升丹 | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[水銀]] 白礬 [[火硝]] 沒(méi)藥 麝香 當(dāng)歸身 墨炭 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒提膿祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | [[潰瘍]]膿栓未落,腐肉未脫,或膿水不凈,新肌未生 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[千金散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《實(shí)用中醫(yī)外 科學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 煅白砒 制乳香 制沒(méi)藥 輕粉 飛朱砂 赤石脂 煅雄黃 炒五倍子 醋制[[蛇含石]] | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒活血消腫,蝕惡提膿祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切惡瘡頑肉死腐不脫者及[[千日瘡]],[[雞眼]],[[痔瘺](méi)],疣贅 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[千捶膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | [[蓖麻子]]肉 嫩[[松香]]粉 輕粉 東丹 銀米 [[茶油]] | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒消腫,提膿祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切癰腫疔癤瘡疽之陽(yáng)證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[拔毒生肌散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《武漢中藥成 方集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 冰片 [[紅升丹]] 輕粉 [[龍骨]] 甘石 黃丹 煅石膏 [[白蠟]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[拔毒生肌]] | width="20%" align="left" valign="top" | 癰疽潰而不斂及各種分泌物較多的[[創(chuàng)面]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 藥制絲線 | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[芫花]] 壁錢(qián) 絲線 | width="20%" align="left" valign="top" | 攻毒,腐蝕[[惡肉]] | width="20%" align="left" valign="top" | 瘺管 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[咬頭膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 銅綠 松香 乳香 沒(méi)藥 生木鱉 蓖麻子(去尖) 杏仁 巴豆 白砒 | width="20%" align="left" valign="top" | 腐蝕解毒提膿 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡瘍已成膿而不能自破者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[黑虎丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科診療學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 靈[[磁石]](醋煅) [[母丁香]] 公丁香(炒黑) [[全蝎]] 僵蠶 炙甲片 ?炙[[蜈蚣]] ?[[蜘蛛]] ?麝香 ?牛黃 ?冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒消腫,提膿祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 癰疽,瘰疬,[[流痰]],潰后膿腐不凈而對(duì)升丹[[過(guò)敏]]者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[蟾酥合劑]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 酒化蟾酥 腰黃 銅綠 炒[[綠礬]] 輕粉 乳香 沒(méi)藥 枯礬 干[[蝸牛]] 麝香 血竭 朱砂 煅爐甘石 [[煅寒水石]] 硼砂 [[燈草]]灰 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒消腫,提膿化腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 疔瘡,白喉,[[走馬牙疳]]等證 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[蟾酥丸]] 蟾酥條 蟾酥餅 | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 酒化蟾酥 輕粉 麝香 枯礬 寒水石 制乳香 制沒(méi)藥 銅綠 [[膽礬]] 雄黃 蝸牛 朱砂 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒化腐,[[消腫散]]堅(jiān) | width="20%" align="left" valign="top" | 疔瘡初起(內(nèi)服或外用) |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[沖和膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[紫荊皮]](炒) 獨(dú)活 赤芍 白芷 石菖蒲 | width="20%" align="left" valign="top" | 蝕惡肉,[[化膿]]腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 惡瘡頑肉死腐不脫及千日瘡,雞眼,[[痔漏]]等 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 雞眼散 | width="20%" align="left" valign="top" | 《實(shí)用中醫(yī)外 科學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[水楊酸]] 東丹 [[苯唑卡因]] 白糖 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒腐蝕,軟堅(jiān) | width="20%" align="left" valign="top" | 雞眼,[[胼胝]],[[尋常疣]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[平胬丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科診療學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[烏梅]]肉(煅存性) 月石 輕粉 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 腐蝕平胬,解毒排膿 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡瘍有胬肉突出,排膿障礙 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[九華膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 滑石 月石 龍骨 川貝 冰片 朱砂 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒消腫止痛,生肌潤(rùn)膚 | width="20%" align="left" valign="top" | [[內(nèi)外痔]]腫痛及[[內(nèi)痔]]術(shù)后 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[三品一條槍]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科正宗》 | width="10%" align="left" valign="top" | 白砒 白礬 ?雄黃 乳香 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒腐蝕消腫 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘰疬,[[脂瘤]],痔瘡,[[肛瘺](méi)] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[二黃枯痔釘]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏 大黃 白芨 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,蝕惡祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 痔瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 枯痔釘 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 紅砒 明礬 朱砂 雄黃 沒(méi)藥 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒,腐蝕[[痔核]] | width="20%" align="left" valign="top" | 痔瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[消痔]]散 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 煅[[田螺]] 煅成[[橄欖核]] 冰片 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒,消痔退腫止痛 | width="20%" align="left" valign="top" | 內(nèi)痔脫出,[[直腸脫垂]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[枯痔散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 白砒 白礬 月石 雄黃 [[硫黃]] | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒腐蝕 | width="20%" align="left" valign="top" | 內(nèi)痔,瘺管,贅瘤,[[血栓]]閉塞[[脈管炎]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[灰皂散]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 新出窯石灰 楠皂自然水 黃丹 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒腐蝕 | width="20%" align="left" valign="top" | 內(nèi)、[[外痔]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[五寶散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[鐘乳石]] 朱砂 珍珠 冰片 [[琥珀]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,收濕[[斂瘡]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[楊梅]]疳瘡結(jié)毒及[[嬰兒濕疹]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[旱螺散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 白[[田螺殼]] 冰片 麝香 輕粉 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒散結(jié),祛腐生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | [[橫痃]],[[楊梅結(jié)毒]],疳瘡潰爛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[皮癌凈]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 紅砒 [[指甲]] 頭發(fā) 大棗 堿發(fā)面 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | [[鱗狀上皮]]癌 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[九一丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 熟石膏 紅升丹(9:1) | width="20%" align="left" valign="top" | 提膿[[拔毒]],去腐生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | 瘡瘍潰后,膿毒壅滯,腐內(nèi)不脫,瘡口不斂 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[八二丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 熟石膏 升丹(8∶2) | width="20%" align="left" valign="top" | 排膿提毒 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切潰瘍,膿流不暢,腐肉不化 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[七三丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 熟石膏 升丹(7∶3) | width="20%" align="left" valign="top" | 清提膿拔毒祛腐 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切潰瘍,膿腐難脫 |- | width="10%" align="left" valign="top" | 五五丹 | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 熟石膏 升丹(5∶5) | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱解毒,祛腐搜膿 | width="20%" align="left" valign="top" | 一切癰疽惡瘡的腐爛高峰期 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[紅油膏]] | width="20%" align="left" valign="top" | (驗(yàn)方) | width="10%" align="left" valign="top" | 九一丹 東丹 凡士林 | width="20%" align="left" valign="top" | 解毒化腐生肌 | width="20%" align="left" valign="top" | 潰瘍不斂及燙傷、[[創(chuàng)傷]]等創(chuàng)面較大者 |} <center>[[清解]][[暑熱]]劑</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[清絡(luò)飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《溫病條辨》 | width="10%" align="left" valign="top" | 鮮[[荷葉]]邊 鮮銀花 [[絲瓜皮]] [[西瓜]] 翠衣 鮮[[扁豆花]] 鮮[[竹葉心]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[祛暑]]清熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 暑熱傷肺,邪在氣分。身熱口渴不甚,頭目不清,昏眩微脹 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[桂苓甘露飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《宣明論文》 | width="10%" align="left" valign="top" | 茯苓 甘草 白術(shù) 澤瀉 [[官桂]] 石膏 寒水石 滑石 [[豬苓]] | width="20%" align="left" valign="top" | 祛暑清熱,[[化氣]]利濕 | width="20%" align="left" valign="top" | [[中暑]]受濕,發(fā)熱頭痛,煩渴引飲,小便不利,及[[霍亂]]吐下 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[六一散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[傷寒直格]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 滑石 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 祛暑利濕清熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 感受[[暑濕]],身熱煩渴,小便不利或[[泄瀉]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[碧玉散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒直格》 | width="10%" align="left" valign="top" | 滑石 甘草 青黛 | width="20%" align="left" valign="top" | 祛暑清熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 暑濕證兼有[[肝膽郁]]熱 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[雞蘇散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒直格》 | width="10%" align="left" valign="top" | 滑石 甘草 薄荷葉 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清暑利濕]],疏散風(fēng)熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 暑濕證兼見(jiàn)微[[惡風(fēng)]]寒,頭痛[[頭脹](méi)],咳嗽不爽 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[益元散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《傷寒直格》 | width="10%" align="left" valign="top" | 滑石 朱砂 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清暑利濕,寧心安神 | width="20%" align="left" valign="top" | 暑濕證兼見(jiàn)[[心悸怔忡]],[[失眠多夢(mèng)]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[蠶矢湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《隨息居重訂 [[霍亂論]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 晚[[蠶砂]] 陳[[木瓜]] 薏苡仁 黃連 [[大豆黃卷]] [[制半夏]] 黃芩 [[通草]] 吳茱萸 焦梔 | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄暑熱,[[舒筋活絡(luò)]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[熱霍亂]]吐瀉驟作;暑熱傷津,[[轉(zhuǎn)筋]][[拘攣]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[燃照湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《隨息居重訂 霍亂論》 | width="10%" align="left" valign="top" | 滑石 豆豉 焦梔 [[酒黃芩]] 省頭草 制厚樸 制半夏 [[白蔻仁]] | width="20%" align="left" valign="top" | 清泄暑熱,化濁辟穢 | width="20%" align="left" valign="top" | 熱霍亂吐瀉驟作,嘔吐如噴,瀉下如米泔汁,臭穢難聞,[[腹中絞痛]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清暑益氣湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[脾胃論]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃芪 人參 [[橘皮]] 當(dāng)歸 甘草 蒼術(shù) 白術(shù) 澤瀉 升麻 葛根 [[炒神曲]] 青皮 黃柏 五味子 麥冬 生姜 大棗 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清暑益氣]],除濕健脾 | width="20%" align="left" valign="top" | 平素[[氣虛]],又感暑濕,身熱頭痛,口渴自汗,四肢困倦,不思飲食,[[胸滿]][[身重]],大便[[溏]]薄 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[七味白術(shù)散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《小兒藥證直訣》 | width="10%" align="left" valign="top" | 藿香 木香 葛根 人參 白術(shù) 茯苓 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | [[健脾益氣]],和中化濕,清熱生津 | width="20%" align="left" valign="top" | 病久脾胃虧虛,暑濕不化,飲食不振,大便不調(diào),神倦[[乏力]],四肢欠溫;[[脾胃虛弱]]引起的[[經(jīng)行泄瀉]],[[小兒腹瀉]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | 清暑湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《外科全生集》 | width="10%" align="left" valign="top" | 連翹 花粉 赤芍 甘草 滑石 車(chē)前子 金銀花 澤瀉 淡竹葉 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清暑解毒]][[利尿]] | width="20%" align="left" valign="top" | [[暑癤]],[[膿胞]]瘡 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[夏季皮炎]][[酊劑]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《實(shí)用中醫(yī)外科學(xué)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 藿香精 碳酸 [[薄荷腦]] 酒精 | width="20%" align="left" valign="top" | 清暑[[防腐]]止癢 | width="20%" align="left" valign="top" | 夏季皮炎 |} <center>清退[[虛熱]]劑</center> {| class="wikitable" width="100%" border="1" | width="10%" align="left" valign="top" | [[清骨滋腎湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[傅青主女科]]》 | width="10%" align="left" valign="top" | 地骨皮 牡丹皮 沙參 麥冬 玄參 五味子 白術(shù) 石斛 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清虛熱]],退[[骨蒸]] | width="20%" align="left" valign="top" | 骨蒸夜熱,遍體火焦,[[口舌干燥]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[青蒿鱉甲湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《溫病條辨》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[青蒿]] [[鱉甲]] 生地 知母 牡丹皮 | width="20%" align="left" valign="top" | 養(yǎng)陰透熱 | width="20%" align="left" valign="top" | 溫病后期,[[陰液]]耗傷,邪伏陰分,[[夜熱]]早涼,熱退[[無(wú)汗]],瘡瘍,肛瘺,[[肛周膿腫]],[[急腹癥]]等屬于[[陰虛內(nèi)熱]]者 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[秦艽]]鱉甲湯 | width="20%" align="left" valign="top" | 《[[衛(wèi)生寶]]玄》 | width="10%" align="left" valign="top" | 地骨皮 柴胡 鱉甲 秦艽 知母 當(dāng)歸 | width="20%" align="left" valign="top" | 滋陰養(yǎng)血,清熱除蒸 | width="20%" align="left" valign="top" | [[風(fēng)勞]]病:[[骨蒸勞]]熱,盜汗消瘦咳嗽困倦;[[肺癆]]:[[陰虛火旺]],咳嗆氣急,[[咯血]]鮮紅 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[清骨散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《證治準(zhǔn)繩》 | width="10%" align="left" valign="top" | 銀柴胡 胡黃連 秦艽 鱉甲 地骨皮 青蒿 知母 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 清虛熱,退骨蒸 | width="20%" align="left" valign="top" | 陰虛內(nèi)熱,[[虛勞]]骨蒸,午后或夜間潮熱,咽干盜汗,[[五心煩熱]];[[低熱]]日久不退 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[地骨皮飲]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《沈氏尊生書(shū)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 地骨皮 知母 銀柴胡 太子參 甘草 黃芩 赤苓 鱉甲 | width="20%" align="left" valign="top" | 滋陰降火 | width="20%" align="left" valign="top" | 小兒[[骨蒸潮熱]],心膈煩悸;傷寒后余熱未解 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[柴胡清骨散]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《醫(yī)宗金鑒》 | width="10%" align="left" valign="top" | 秦艽 鱉甲 柴胡 地骨皮 青蒿 知母 胡黃連 韭白 甘草 [[童便]] 豬脊髓 豬膽汁 | width="20%" align="left" valign="top" | 清熱除蒸 | width="20%" align="left" valign="top" | 肺癆潮熱骨蒸 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[圣愈湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《蘭室秘藏》 | width="10%" align="left" valign="top" | [[熟地黃]] 生地黃 人參 川芎 當(dāng)歸 黃芪 | width="20%" align="left" valign="top" | [[補(bǔ)氣]]養(yǎng)血 | width="20%" align="left" valign="top" | 熱病日久,或損傷出血過(guò)多,[[陰血]]耗傷,煩渴[[燥熱]],睡臥不寧 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[封髓丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《普濟(jì)方》 | width="10%" align="left" valign="top" | 黃柏 砂仁 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 養(yǎng)陰[[清火]]止遺 | width="20%" align="left" valign="top" | 腎火妄動(dòng),夢(mèng)遺[[失精]] |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[三才封髓丹]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《衛(wèi)生寶玄》 | width="10%" align="left" valign="top" | 天冬 熟地黃 人參 黃柏 砂仁 甘草 | width="20%" align="left" valign="top" | 養(yǎng)陰瀉火,寧心悅脾 | width="20%" align="left" valign="top" | [[相火妄動(dòng)]],水不濟(jì)火之夢(mèng)遺 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[加減一陰煎]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《景岳全書(shū)》 | width="10%" align="left" valign="top" | 生地 熟地 白芍 知母 麥冬 甘草 地骨皮 | width="20%" align="left" valign="top" | [[滋陰清熱]]養(yǎng)血 | width="20%" align="left" valign="top" | 水虧火勝之發(fā)熱,動(dòng)血;熱病過(guò)汗傷陰,煩渴潮熱 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[補(bǔ)心湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《眼科纂要》 | width="10%" align="left" valign="top" | 知母 當(dāng)歸 桔梗 ?人參 連翹 遠(yuǎn)志 黃芪 甘草 生地黃 麥冬 | width="20%" align="left" valign="top" | 滋陰清熱降火 | width="20%" align="left" valign="top" | 虛火上炎,赤脈傳睛 |- | width="10%" align="left" valign="top" | [[人參麥冬湯]] | width="20%" align="left" valign="top" | 《婦人秘科》 | width="10%" align="left" valign="top" | 人參 麥冬 茯苓 黃芩 知母 生地 甘草 竹茹 | width="20%" align="left" valign="top" | [[清熱養(yǎng)陰]],[[安神]]除煩 | width="20%" align="left" valign="top" | [[陰虛]]型[[子煩]]證 |} [[牛黃解毒丸]]、[[牛黃上清丸]]、[[六神丸]]未列入此表,見(jiàn)專條。 [[分類:中醫(yī)]][[分類:中藥]] ==參看== *[[中醫(yī)眼科學(xué)/清熱藥]] *[[中藥學(xué)/清熱藥應(yīng)用注意事項(xiàng)]] *[[中藥學(xué)/清熱藥]] *[[清熱藥]]
返回到
清熱劑
。
個(gè)人工具
登錄/創(chuàng)建賬戶
名字空間
頁(yè)面
討論
查看
閱讀
繁體/正體
編輯修改
修訂歷史
動(dòng)作
搜索
導(dǎo)航
首頁(yè)
大醫(yī)精誠(chéng)
人體穴位圖
中藥圖典
全國(guó)醫(yī)院列表
醫(yī)學(xué)電子書(shū)
藥品百科
中醫(yī)百科
疾病診斷
急救常識(shí)
疾病查詢
中藥百科
中醫(yī)方劑大全
怎樣看化驗(yàn)單
全國(guó)制藥企業(yè)
醫(yī)科院校大全
醫(yī)事漫談
醫(yī)學(xué)下載
醫(yī)學(xué)視頻
推薦工具
醫(yī)學(xué)網(wǎng)站大全
醫(yī)學(xué)詞典
醫(yī)學(xué)資訊博客
功能菜單
添加頁(yè)面
志愿者招募中
積分排名
關(guān)于廣告
網(wǎng)站事務(wù)
最近更改
工具箱
鏈入頁(yè)面
鏈出更改
所有特殊頁(yè)面
隱私政策
關(guān)于A+醫(yī)學(xué)百科
免責(zé)聲明